DDA - Dorosłe Dzieci Alkoholików
Kilka słów o historii i grupach samopomocowych DDA
Historia DDA w Polsce sięga połowy lat osiemdziesiątych, gdzie zaczęły powstawać pierwsze grupy samopomocowe dla Dorosłych Dzieci Alkoholików. Spotkania opierają się na Dwunastu Krokach i Tradycjach wywodzących się z AA.
Dysfunkcje rodziny, w których wychowywali się uczestnicy, negatywnie wpłynęły na ich teraźniejsze życie. W grupie dzielą się oni swoimi doświadczeniami, poszerzają samoświadomość, zyskując dzięki temu zrozumienie dla schematów panujących w ich życiu.
Syndrom DDA
W społeczeństwie problem alkoholowy tak samo jak leczenie i terapia skupione są na alkoholiku, nie na rodzinie. Model Minnesota stosowany jako metoda leczenia alkoholizmu w "Naszym Domu" bazuje na m.in. wsparciu rodziny i jej udziale w całym procesie terapeutycznym.
Alkoholizm jest jednym z najpoważniejszych problemów naszych czasów. Nadużywanie alkoholu w rodzinie znacząco wpływa na wszystkich jej członków. Kiedy jeden z rodziców pije - jego działania i myślenie skupiają się przede wszystkim na alkoholu. Natomiast drugi, nieuzależniony rodzic poprzez zjawisko współuzależnienia próbuje kontrolować i dbać o potrzeby alkoholika, z nadzieją na ograniczenie jego picia. Pozostali członkowie rodziny schodzą więc na dalszy plan. Gdzie w takim otoczeniu miejsce na potrzeby dzieci? Jak alkoholizm w rodzinie wpływa na ich funkcjonowanie w dorosłości?
Dorosłe Dzieci Alkoholików przeżywają w obecnym życiu trudności, które zakorzenione są w doświadczeniach wyniesionych z rodziny alkoholowej. Życie w takich okolicznościach spowodowało wykształcenie zespołu cech charakterystycznych dla tej grupy osób. To właśnie dzięki tym cechom dziecko będące członkiem rodziny z problemem alkoholowym może poradzić sobie z ciężkimi realiami codzienności. "Walcząc" każdego dnia o przetrwanie, żyje w ciągłym stresie, który przekracza granice ludzkiej wytrzymałości. Cechy DDA rzucają cień na funkcjonowanie w dorosłości, i o ile mogły być pomocne w dzieciństwie, tak później sprawiają wiele trudności.
Dorosłe Dzieci Akoholików - objawy
Nie każde dziecko wychowujące się w rodzinie z problemem alkoholowym przejawia syndrom DDA. Jest to jednak zdecydowana mniejszość.
Specyfika zaburzeń DDA rozumiana jest jako pewne schematy funkcjonowania, utrwalone i utrudniające kontakt z rzeczywistością. Osoby dotknięte tym syndromem przeżywają teraźniejszość - wydarzenia, uczucia, relacje - poprzez traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa.
Wymieniony poniżej zestaw cech nie jest oparty na podstawach naukowych, ma jednak wszelkie znamiona prawdy dla tych, którzy borykają się z dziedzictwem dzieciństwa przeżywanego w rodzinie alkoholowej.
”Nie mówić, nie ufać, nie czuć”
- lęk przed utratą kontroli, uczuciami, sytuacjami konfliktowymi, a także zmianami;
- nadmierne poczucie odpowiedzialności i pragnienie kontrolowania siebie i otoczenia;
- poczucie winy towarzyszące wielu sytuacjom np. obronie siebie;
- niemożność odprężenia się, zabawy, odczuwania przyjemności;
- duży samokrytycyzm;
- łatwość zaprzeczania;
- poniżanie siebie w relacjach seksualnych, trudności przeżywane w związkach intymnych;
- przeżywanie rzeczywistości z pozycji ofiary;
- umiejętność łatwego odnalezienia się i przetrwania w ciężkich sytuacjach;
- nierozróżnienie miłości od litości;
- nienaturalnie silna potrzeba akceptacji;
- skłonność do widzenia świata w czarno-białych barwach w sytuacjach dużego napięcia psychicznego;
- przewlekłe cierpienie spowodowane wydarzeniami, które miały miejsce dużo wcześniej;
- bierne reagowanie na zdarzenia zamiast działania;
- tendencja do kłamania bez żadnej przyczyny, także w sytuacjach gdzie bez konsekwencji można powiedzieć prawdę;
Lęk to jedno z dominujących uczuć odczuwanych przez osoby z syndromem DDA. Lęk przed odrzuceniem jest bardzo silny - utrudnia nawiązywanie głębszych relacji. Nieprzewidywalne reakcje i zachowania ze strony członków rodziny stały się powodem potrzeby kontroli siebie i innych. Kontrola zaś jest rozwiązaniem na brak poczucia bezpieczeństwa. Towarzysząca im nieustannie samotność przejawia się w codzienności. Izolacja od innych, zamykanie się w sobie, nieumiejętność cieszenia się i odczuwania przyjemności, wstyd, poczucie winy. Zaniżone poczucie wartości jest efektem odrzucenia, braku wsparcia i opieki ze strony rodziców. Osoba z syndromem DDA nie wierzy we własne możliwości. Ma skłonność do popadania w nałogi, brak określonych celów życiowych, występują samookaleczenia i próby samobójcze.
Fizycznymi objawami syndromu DDA mogą być zawroty głowy, omdlenia, drżenie rąk i ciała w sytuacjach stresowych, nieuzasadnione bóle głowy i innych części ciała, szybki oddech, zwiększona potliwość, tachykardia i uczucie kołatania serca. Mogą występować także inne objawy fizyczne, jednak tak jak wszystkie pozostałe objawy jest to kwestia całkowicie indywidualna.
Dysfunkcjonalność rodziny z problemem alkoholowym
Rodziny, w których przynajmniej jedno z rodziców nadużywa alkoholu, posiadają urazowy charakter. W bardzo wielu przypadkach występują nadużycia, przemoc, zaniedbania. Przyczynami negatywnych doświadczeń dzieci z takich domów są:
- występowanie sytuacji i zachowań ze strony innych ludzi, których nie sposób jest przewidzieć - ogólny chaos;
- permanentny stres i napięcie;
- poczucie zagrożenia i przemoc - psychiczna, fizyczna, emocjonalna;
- przeważające uczucie cierpienia;
- zaniedbanie potrzeb i prawidłowego rozwoju;
- wykorzystywanie seksualne i nadużycia;
- ogromne poczucie wstydu;
- brak wsparcia i bliskości, poczucie osamotnienia, odrzucenia;
- nieokreślone lub niespójne normy i wartości;
- lekceważenie, izolacja;
Statystyki sugerują, że u dzieci alkoholików:
- występuje czterokrotnie wyższe prawdopodobieństwo uzależnienia od alkoholu niż w przypadku dzieci wychowujących się w rodzinie bez problemu alkoholowego;
- córki alkoholików częściej wybierają mężczyzn ze skłonnościami do uzależnień na swoich partnerów niż pozostałe kobiety;
- częściej dochodzi do rozwinięcia się zespołu dziecka nadpobudliwego;
Psychoterapia dla osób z syndromem DDA
Osoby z syndromem DDA nie mogą uwolnić się od swojej przeszłości, dlatego ich teraźniejszość przepełniona jest cierpieniem. Psychoterapia jest jednym ze sposobów na przepracowanie traumy z dzieciństwa, a tym samą szansą na szczęśliwe życie i nawiązywanie satysfakcjonujących relacji.
Zadaniem terapeuty jest pomoc w uporządkowaniu i nazwaniu doświadczeń z dzieciństwa. Podczas spotkań osoba z syndromem DDA zyskuje więcej świadomości i zrozumienia dla samego siebie, a także uczy się o związku pomiędzy tym co było kiedyś, a jest teraz.
Prywatny Ośrodek Leczenia Uzależnień NASZ DOM prowadzi mitingi AA oraz grupy wsparcia dla członków rodzin alkoholików. Serdecznie zapraszamy do kontaktu z terapeutą, który udzieli szczegółowych informacji.
