Szkodliwość narkotyków - jak substancje psychoaktywne wpływają na człowieka

Żyjemy w świecie, gdzie substancje psychoaktywne są obecne na każdym kroku. Czy to kofeina w porannej kawie, alkohol podczas spotkania ze znajomymi, czy mocniejsze środki używane na imprezach czy w innych okolicznościach – wszystkie mają wpływ na organizm i psychikę człowieka. Chociaż niektóre z narkotyków są powszechnie akceptowane w społeczeństwie, ich nadużywanie prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych.

Cel tego artykułu jest jasny - pragnę uświadamiać, jak bardzo szkodliwe są narkotyki i wykazać, w jaki sposób wpływają na zdrowie i życie człowieka. Zanim jednak zaczniemy, chciałbym omówić jedną ważną kwestię, która dla wielu osób może być zaskakująca.

Alkohol to też narkotyk

Alkohol jest klasyfikowany jako narkotyk - to substancja psychoaktywna, która wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i mózgu. Alkohol, podobnie jak inne narkotyki, może wpływać na percepcję, nastrój, świadomość i zachowanie.

Głównym składnikiem alkoholu, który wywołuje efekty psychoaktywne, jest etanol. Etanol atakuje ośrodku układu nerwowego, co oznacza, że spowalnia aktywność mózgu i prowadzi do obniżena wydajności procesów myślowych, mowy i ruchu. Zmniejsza również inhibicje (zahamowanie lub opóźnienie jakiegoś procesu w organizmie), co z kolei odpowiada za ryzykowe i nieodpowiedzialne zachowania w stanie upojenia.

Wpływ narkotyków na psychikę

Nie można zaprzeczyć, że narkotyki niosą ze sobą poważne zagrożenia dla zdrowia psychicznego. Substancje psychoaktywne wpływają na mózg, zmieniając procesy myślenia, percepcję rzeczywistości, emocje i nastrój. Przez swoje działanie na układ nerwowy, mogą wywołać depresję, intensywne stany lękowe i psychozy. Niektóre narkotyki, zwłaszcza halucynogeny, mogą być przyczyną nieodwracalnych zmian. Substancje takie jak amfetaminy i kokaina, mogą prowadzić do stanów lękowych i paranoicznych, natomiast opioidy do depresji. Oto kilka konkretnych skutków:

  • Zmiany w procesach myślenia - trudności w koncentracji i podejmowaniu decyzji, irracjonalne lub paranoiczne myśli, halucynacje, trwałe zmiany w sposobie myślenia i przetwarzania informacji.
  • Zaburzenia percepcji - zwłaszcza halucynogeny jak LSD czy psylocybina, mogą powodować znaczne zaburzenia percepcji. Pod ich wpływem można doświadczyć zniekształconych lub fałszywych zmysłowych doznań: widzieć rzeczy, które nie istnieją, słyszeć nierzeczywiste dźwięki, lub odczuwać coś, czego zwyczajnie nie ma.
  • Zmiany nastroju - mogą się różnić w zależności od substancji. Stymulanty, takie jak kokaina czy amfetamina, mogą wywoływać euforię, ale też doprowadzić do gwałtownego przekształcenia stanu w lęk, paranoję czy agresję. Depresanty, takie jak alkohol czy benzodiazepiny, mogą z początku powodować uczucie relaksu, a zmienić się w uczucie smutku, apatii czy depresji.
  • Depresja po odstawieniu narkotyków - częściowo jest wynikiem chemicznych zmian w mózgu spowodowanych zażywaniem, gdzie musi minąć trochę czasu, aby się znormalizować. Depresja może być również spowodowana nieumiejętnością radzenia sobie z emocjami i stresem bez substancji psychoaktywnych.
  • Lęk - jest częstym skutkiem ubocznym zarówno używania narkotyków, jak i odstawiania substancji. Niektóre z nich, takie jak stymulanty, mogą powodować intensywne uczucia lęku i/lub paranoi.
  • Agresja - zwłaszcza stymulanty takie jak kokaina, amfetamina czy metamfetamina, mogą prowadzić do wzmożonej agresji.

Na listę specyficznych skutków wpływu narkotyków na psychikę zaliczamy:

  • Kokaina: paranoja, agresja, bezsenność
  • Heroina: depresja, apatia, lęk
  • Amfetaminy: mania, bezsenność, lęk
  • LSD: halucynacje, psychozy, paranoja

Wpływ narkotyków na organizm człowieka

Narkotyki wpływają na organizm na wiele sposobów. Wyniszczenie organizmu, uszkodzony układ nerwowy, serce, wątroba i płuca, poważne problemy z nerkami i układem pokarmowym to tylko przykłady. Substancje psychoaktywne mogą prowadzić do odwodnienia, braku apetytu, a w efekcie do znacznego spadku masy ciała. Przewlekłe stosowanie narkotyków znacznie osłabia układ odpornościowy, zwiększając ryzyko infekcji i chorób.

Substancje psychoaktywne wpływają na różne organy i układy w ciele człowieka. Heroina na przykład jest opioidem, działa na układ nerwowy człowieka, powodując euforię i znieczulenie bólu. Przewlekłe stosowanie tej substancji może prowadzić do ciężkich problemów zdrowotnych, takich jak niewydolność nerek, infekcje skóry czy choroby serca.

  • Heroina: niewydolność nerek, infekcje skóry, choroby serca
  • Kokaina: udary, ataki serca, zaburzenia rytmu serca
  • Alkohol: marskość wątroby, zapalenie trzustki, choroby serca
  • Amfetaminy: nadciśnienie, problemy z sercem, niewydolność nerek

Oprócz oddziaływania na zdrowie psychiczne i fizyczne, narkotyki wpływają również na zdrowie reprodukcyjne. Na przykład kokaina może rzutować na liczbę i ruchliwość plemników, co jest częstą przyczyną problemów z płodnością. Stosowanie narkotyków w czasie ciąży, takie jak heroina lub kokaina, może prowadzić do poważnych komplikacji, tj. przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa, a nawet śmierć płodu.

  • Kokaina: niskie liczby plemników, problem z płodnością
  • Heroina (w ciąży): przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa, śmierć płodu
  • Alkohol (w ciąży): Alkoholowy Zespół Płodowy, niska masa urodzeniowa, przedwczesny poród

Narkotyki a relacje społeczne i funkcjonowanie w społeczeństwie

Szkodliwość narkotyków nie ogranicza się do ich wpływu na organizm i psychikę człowieka, obejmuje również konsekwencje społeczne. Stosowanie substancji psychoaktywnych może negatywnie wpływać na relacje z innymi, prowadząc do izolacji społecznej, konfliktów w rodzinie i zerwania istotnych więzi. Często przekłada się to na problemy w pracy lub szkole, kłopoty finansowe i konflikty z prawem.

Wpływ narkotyków na relacje z bliskimi

Stosowanie narkotyków ma poważny wpływ na relacje z bliskimi i rodziną. Na uzależnienie składają się mechanizmy, gdzie dominują kłamstwa, manipulacje, racjonalizowanie czy minimalizacja. Nierzadko zdarzają się kradzieże. W relacjach panuje ogólny brak zaufania, co może być dużym obciążeniem. Na przykład, osoby uzależnione od alkoholu mogą wykazywać agresję wobec bliskich, podczas gdy kokainiści mogą być paranoiczni i wycofani. Oto kilka konkretnych przykładów:

  • Alkohol: agresja, kłamstwa, brak zaufania
  • Kokaina: paranoja, izolacja, kłamstwa, brak zaufania
  • Heroina: kłamstwa, kradzież, brak zaufania
  • Amfetaminy: agresja, impulsywność, brak zaufania

Wpływ narkotyków na relacje z bliskimi jest często jednym z najbardziej bolesnych skutków uzależnienia. Może prowadzić do utraty ważnych więzi, krzywdzenia bliskich, izolacji i samotności.

Wpływ narkotyków na rozwój osobisty

Narkotyki hamują rozwój osobisty, ograniczając zdolność do nauki i twórczego myślenia. Mogą prowadzić do utraty motywacji i ambicji, co ostatecznie wpływa na życiowe cele i aspiracje.

Koncentracja życia wokół narkotyków uniemożliwia osobie uzależnionej w pełni wykorzystywać swojego potencjału. Dla zniewolonego umysłu, ciała i duszy liczy się tylko poszukiwanie, zdobywanie i zażywanie substancji psychoaktywnej. Bardzo często jest to jednak nieświadomie i wiele osób uzależnionych nie zdaje sobie sprawy, że ich życiem kierują mechanizmy choroby.

  • Marihuana: zaburzenia pamięci, obniżona motywacja, problemy z koncentracją
  • Amfetaminy: impulsywność, problemy z koncentracją, zmęczenie
  • Alkohol: problemy z pamięcią, zmniejszona motywacja, problemy z koncentracją

Obniżenie jakości życia wynikające z zażywania narkotyków

Uzależnienie od narkotyków może znacznie ograniczyć potencjał osoby do prowadzenia satysfakcjonującego i produktywnego życia - utrudniać zdobycie wykształcenia, zrobienie kariery, założenie rodziny, spełnianie marzeń lub realizację innych ważnych celów.

Uzależnienie determinuje zmiany w mózgu, które utrudniają kontrolowanie impulsów i podejmowanie decyzji. Narkomani odczuwają intensywne pragnienie narkotyku, nawet jeśli zdają sobie sprawę z negatywnych konsekwencji brania. Koncentracja życia wokół substancji może być przyczyną braku dbałości o higienę i wygląd, niezdrowych nawyków żywieniowych, dokonywania przestępstw czy ryzykownych zachowań, w tym seksualnych.

Używanie narkotyków może powodować gwałtowne zmiany nastroju i uczuć, co może mieć odzwierciedlenie w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji. Kłamstwa, oszustwa czy zdrady są powszechne w środowisku osób uzależnionych.

Uzależnienie może zupełnie zdominować życie osoby, prowadząc do utraty zainteresowań, pasji i celów, które kiedyś były dla niej ważne. Życie dla brania skutkuje poczuciem pustki i znaczną frustracją. Dominująca jest bezradność i brak satysfakcji ze swojego życia.

Mechanizmy uzależnienia

Uzależnienie od narkotyków to nie tylko kwestia biologiczna, ale także złożony proces psychiczny. Psychologiczne mechanizmy odgrywają znaczącą rolę w nieustannym rozwoju uzależnienia.

Mechanizm iluzji i zaprzeczeń: Ten mechanizm polega na nieświadomym okłamywaniu samego siebie i wszystkich dookoła. Osoba uzależniona tworzy iluzję, że ma kontrolę nad zażywaniem, pomimo przeczących dowodów i wszelakich konsekwencji swoich zachowań. Zaprzecza problemowi i bagatelizuje negatywne skutki swojego zachowania. To zaprzeczenie stanowi jedną z największych barier na drodze do szukania pomocy i rozpoczęcia procesu leczenia.

Mechanizm rozdwojonego ja: Uzależnienie jest powodem rozpadania się własnej tożsamości, podziału własnego "ja": poczucia siły, sprawczości i wartości w stanie nietrzeźwości oraz poczucia beznadziei i niemocy podczas tzw. zjazdów, kaca lub okresów bez brania. Osoba uzależniona często doświadcza także dwóch odmiennych stanów: "ja" które chce zaprzestać używania narkotyków i "ja", które desperacko pragnie ćpać. Ta wewnętrzna walka jest wyczerpująca i często prowadzi do poczucia winy, wstydu, braku poczucia własnej wartości, a także niechęci do życia.

Mechanizm nałogowego regulowania emocji: Narkotyki są wykorzystywane jako sposób na radzenie sobie ze stresem, lękiem, smutkiem i innymi emocjami. Problem polega na tym, że choć mogą one przynosić chwilową ulgę, na dłuższą metę tylko pogłębiają te trudności emocjonalne. Osoba uzależniona staje się coraz bardziej zależna od narkotyków do regulowania swoich emocji, co prowadzi do ciągłego cyklu używania i odstawiania. Substancje są jedyną znaną metodą na radzenie sobie z codziennością.

Samodzielne odstawienie narkotyków - ryzykowne i niebezpieczne

Decyzja o zaprzestaniu brania narkotyków to zdecydowanie krok w dobrym kierunku. Bardzo ważna jest jednak świadomość, że samodzielne odstawienie narkotyków (zwłaszcza po długim ciągu lub wieloletnim braniu) stanowi niebezpieczeństwo dla zdrowia. Wiele substancji psychoaktywnych powoduje silne fizyczne uzależnienie, a nagłe odstawienie może prowadzić do poważnych, a nawet śmiertelnych objawów odstawienia.

Na przykład, osoby uzależnione od alkoholu lub benzodiazepin mogą doświadczyć silnych drgawek, a nawet delirium tremens - stanu, który wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Co więcej, przy próbach odstawienia narkotyków istotne są także psychologiczne aspekty uzależnienia. Bez odpowiedniego wsparcia i narzędzi do radzenia sobie ze stresem, lękiem i innymi emocjami, osoba próbująca odstawić substancje samodzielnie często wraca do ćpania pod wpływem mechanizmów choroby i niezwykle silnych głodów narkotykowych. Bardzo często występuje depresja, zaburzenia snu czy paranoje.

W Prywatnym Ośrodku Leczenia Uzależnień NASZ DOM oferujemy profesjonalny detoks (odtrucie organizmu) od narkotyków pod opieką specjalistów. Przeprowadzamy badania lekarskie. Celem detoksu jest bezpieczne odstawienie substancji psychoaktywnych i załagodzenie nieprzyjemnych skutków zespołu abstynencyjnego. Największym sukcesem jest fakt, że wielu uzależnionych decyduje się zostać u nas na terapii uzależnienia od narkotyków po detoksie, aby zmienić swoje życie na lepsze.

Detoks narkotykowy - zadzwoń

Często zadawane pytania na temat narkotyków i ich wpływu na życie

1. Jakie narkotyki są szkodliwe?
Wszystkie narkotyki są szkodliwe dla zdrowia i mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Substancje psychoaktywne uzależniają, a uzależnienie jest chorobą wymagającą leczenia.

2. Czy narkotyki szkodzą zdrowiu?
Tak, narkotyki mogą poważnie szkodzić zdrowiu. Wszystkie - zarówno legalne, jak i nielegalne - mogą bardzo negatywnie wpływać na zdrowie fizyczne i psychiczne. Ponadto prowadzą także do innych problemów życiowych (osobistych, społecznych, zawodowych itd.).

3. Co jest najgorszym narkotykiem?
Trudno jest jednoznacznie określić, który narkotyk jest "najgorszy", ponieważ każdy z nich ma swoją specyfikę, a także każdy człowiek jest inny. Jednak heroina, crack (forma kokainy) i metamfetamina są często wymieniane jako niezwykle szkodliwe ze względu na silne uzależnienie i poważne uszkodzenia w organizmie, które powodują.

4. Jak narkotyki niszczą życie?
Branie narkotyków prowadzi do uzależnienia, które niszczy życie.

5. Czy narkotyki skracają życie?
Tak, narkotyki mogą skracać życie. Mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych np. choroby serca, wątroby, płuc, nowotwory, HIV/AIDS. Pod wpływem substancji psychoaktywnych ludzie zachowują się ryzykownie, co może prowadzić do śmiertelnego wypadku. Można także przedawkować narkotyki. Nierzadko osoby uzależnione (zarówno pod wpływem, jak i nie) popełniają samobójstwa.

6. Jak narkotyki zmieniają psychikę?
Narkotyki mogą prowadzić do zmian w mózgu, wpływać na emocje, pamięć, zdolności poznawcze, samokontrolę i wiele innych funkcji. Mogą także prowadzić do problemów i chorób psychicznych, takich jak m.in. depresja, lęki, schizofrenia, CHAD czy psychozy.

7. Do czego prowadzi narkomania?
Czynne uzależnienie od narkotyków prowadzi do więzienia, szpitala lub śmierci.

8. Jak długo żyje narkoman?
Długość życia osoby uzależnionej od narkotyków zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju używanych substancji, stanu zdrowia i chęci leczenia. Niemniej jednak długotrwałe używanie narkotyków skraca życie.

Dariusz Siudak

właściciel Ośrodka NASZ DOM
terapeuta uzależnień
uzależniony, zachowuje abstynencję od ponad 30 lat

Od początku swojej pracy zawodowej kieruje się przekonaniem, że nie ma beznadziejnych uzależnionych. Są tylko tacy, którzy utracili nadzieję…
tel. 698 323 698

O UZALEŻNIENIACH